Komend voorjaar presenteert Huis Marseille een grote tentoonstelling over 19e-eeuwse fotografie van Egypte. Reis mee de Nijl op in het spoor van de vele reizigers en fotografen die in de 19e eeuw het land herontdekten. De tentoonstelling is geheel samengesteld uit Nederlandse collecties en geeft een gevarieerd beeld van het land en de fotografie: van de levendige straten en monumentale moskeeën in Caïro tot de imposante monumenten in het verre Nubië, ruim voordat die door de UNESCO werden ‘geëvacueerd’ tijdens de bouw van de Aswan-dam (1958–1970); van de verstilde, vroege foto’s gemaakt door Maxime Du Camp tijdens zijn Oriëntreis met Gustave Flaubert, tot de spontane, onopgesmukte amateurfoto’s die Jan Herman Insinger maakte tijdens zijn reizen in ‘het land der Nijlcataracten’ – het huidige diepe zuiden van Egypte en het noorden van Sudan.
Ongekend precies
Egypte speelt een bijzondere rol in de geschiedenis van de fotografie. Direct nadat de uitvinding hiervan in 1839 wereldnieuws werd, trokken er fotografen naar Egypte. Het nieuwe medium beloofde in een oogwenk en ongekend precies de eeuwenoude reliëfs in Thebe, Memphis en Karnak te kunnen kopiëren, terwijl tekenaars daar jaren op moesten zwoegen. In 1850 werden de eerste foto’s van Egypte in Europa gepubliceerd en in de vijftig jaar daarna zouden minstens 250 fotografen – amateurs en professionals – het land voor kortere of langere tijd aandoen. Zij kwamen zowel uit Europa als uit de vele uithoeken van het Ottomaanse Rijk.
Egyptomanie
Sinds Napoleons militaire invasie van Egypte in 1798 was er in Europa een ware egyptomanie ontstaan op het gebied van wetenschap, kunst, literatuur en mode. Het ontstaan van de egyptologie als academische discipline, de opkomst van het toerisme, en de technische en economische ontwikkeling van de fotografie zelf, raakten nauw vervlochten in de 19e-eeuw. Fotografen in Egypte werkten namelijk gelijktijdig voor verschillende markten en bedienden op die manier zowel egyptologen als toeristen. Hun foto’s waren ook in Europa te koop, waardoor de fotografie niet alleen het toerisme, maar ook buitenlandse investeringen in Egypte stimuleerde.
Nederlandse Nijlreizigers
In deze tentoonstelling staan diverse Nederlandse Nijlreizigers centraal, onder wie de oudheidkundig verzamelaar en amateurfotograaf Jan Herman Insinger, de fotograaf en fotoverzamelaar Richard Polak, de kunstenaars Willem de Famars Testas en Marius Bauer, en de Rotterdamse reder Hendrik Veder.
Bijzondere bruiklenen
Speciaal voor deze tentoonstelling heeft Huis Marseille een groot aantal foto’s, albums en met foto’s geïllustreerde boeken kunnen lenen uit diverse Nederlandse collecties, waaronder het Rijksmuseum, het Rijksmuseum van Oudheden, het Nederlands Fotomuseum, de Koninklijke Bibliotheek, de Koninklijke Verzamelingen, Teylers Museum en de Bijzondere Collecties van de Universiteiten van Amsterdam en Leiden.