Charlotte Dumas / Marco van Duyvendijk / Gertjan Kocken

De Eerste Ronde & Keuze uit de collectie

Charlotte Dumas / Marco van Duyvendijk / Gertjan Kocken

Zonder Titel [Generaal], 2002, © Charlotte Dumas

Castelo de Paiva, 2001, © Gertjan Kocken

Lena, 2001, © Marco van Duyvendijk

Deze zomer presenteert huis Marseille onder de titel De Eerste Ronde drie jonge Nederlandse fotografen die ieder een zeer markante positie in de fotografie vertegenwoordigen. Hun overeenkomst is dat ze zich alle drie een onderwerp eigen hebben gemaakt en dit gegeven in hun foto’s consequent hebben uitgewerkt en verdiept.

Charlotte Dumas

Charlotte Dumas (1977) maakt portretten van dieren. Zo heeft ze op monumentaal formaat politiehonden gefotografeerd en werkt ze de laatste jaren heel gericht aan een oeuvre van portretten van paarden. Ze studeerde in 2000 af aan de Rietveldacademie en sloot in 2002 haar werkperiode aan de Rijksakademie voor Beeldende Kunsten, Amsterdam, af. Charlotte Dumas zoekt in haar portretten van deze dieren naar hun specifieke karakter. Daarom trekt ze langere tijd met hen op om zo een band met hen op te bouwen die haar langzaam maar zeker tot het maken van het meest wezenlijke portret brengt. Intimiteit met de dieren is van essentieel belang voor haar werkwijze. Zowel de politiehonden als de paarden van de bereden politie staan in een heel specifieke relatie tot de mens. Aan de ene kant worden ze getraind om mensen te beschermen, aan de andere kant moeten ze kunnen aanvallen of orde houden wanneer dat nodig is. De tweeslachtigheid van dit spanningsveld – het dier als toonbeeld van zowel trouw als dreiging – is een gegeven dat Dumas intrigeert. In huis Marseille toont ze de portretten van paarden die ze de afgelopen tijd bij de bereden politie maakte. Zowel in de afzonderlijke portretten als in de tableaux vivants met ruiters laat ze zien hoe deze paarden zowel moed als kwetsbaarheid in zich verenigen. De portretten tonen ook de kracht, energie en elegantie van deze beesten, die hen niet voor niets de reputatie van edel dier en een sterke symbolische betekenis hebben gegeven. Dumas probeert een tijdloos beeld van de paarden neer te zetten die tegelijkertijd de historische lading van het onderwerp bevat. Eveneens is op deze foto’s de concentratie en intensiteit invoelbaar waarmee mens en dier met elkaar samenwerken. Met deze benadering en de monumentale uitwerking van haar foto’s staat Dumas dichter bij de schilderkunstige dan de fotografische traditie.

Marco van Duyvendijk

Marco van Duyvendijk (1974) is een colorist pur sang. Een geraffineerd kleurgebruik en een warm palet kenmerken de foto’s die hij op zijn lange reizen door Oost-Europese landen maakt. Van Duyvendijk is in 1999 afgestudeerd als psycholoog aan de Universiteit Utrecht. Als fotograaf is hij autodidact en fotografeert hij al van jongs af aan. Sinds hij na zijn afstuderen een jaar in Roemenië heeft gewoond en daar niet alleen de taal heeft geleerd maar vooral ook veel heeft gefotografeerd, noemt hij zich fotograaf. Zijn fascinatie voor Oost-Europa begon na de val van de Berlijnse Muur in 1989 en de daaropvolgende ontwikkelingen in die landen – de eerste grote internationale gebeurtenissen die hij bewust meemaakte en hem als tiener al snel zeer interesseerden. Zijn eerste liefde was voor Litouwen waar hij een half jaar tijdens zijn studie verbleef. Daar ligt de grondslag voor zijn zeer persoonlijke portretten van de mensen, die hij op zijn pad tegenkomt. In Roemenië heeft hij dit tot specialisme verfijnd in de portretten van (straat)kinderen die hij elk jaar weer opzoekt. Voor Van Duyvendijk is een persoonlijk contact met de geportretteerde essentieel voor het welslagen van de foto. Dit is ook noodzakelijk omdat zijn handmatige middenformaat-camera hem noopt heel dichtbij te komen. Hoewel Van Duyvendijk vaak met schrijnende, veelal uitzichtloze situaties wordt geconfronteerd, geeft hij in zijn foto’s nooit een oordeel en blijft het menselijke aspect hoofdzaak. Foto’s van Marco van Duyvendijk worden regelmatig gepubliceerd in kranten en tijdschriften waaronder de Nieuwe Revu en de Volkskrant. In huis Marseille toont hij voor het eerst een overzicht van zijn werk.

Gertjan Kocken

Gertjan Kocken (1971) fotografeert landschappen, maar hij kiest deze nooit vanwege hun pittoreske kwaliteiten. Het zijn landschappen met een betekenis. Kocken studeerde in 1998 af aan de Koninklijke Academie in Den Haag en ontving in 2002 de Aanmoedigingsprijs Fotografie van het Amsterdamse Fonds voor de Kunst. Hij fotografeerde hangplekken, afwerkplekken en begrenzingen van psychiatrische instellingen (langs spoorlijnen). In huis Marseille presenteert hij voor het eerst een ruime selectie uit zijn foto’s van plekken waar grote rampen zijn voorgevallen, waarbij veel mensen zijn omgekomen door een combinatie van technisch en menselijk falen. Op het eerste gezicht zijn het foto’s van landschappen waar niets opmerkelijks aan te zien is, behalve dat ze misschien wel heel onnadrukkelijk zijn. De beschouwer wordt niet gedwongen in een bepaalde richting te kijken, maar kan onbeperkt in het beeld ronddwalen. Elke onheilspellende verwijzing naar de ramp die op die plek gebeurd is ontbreekt in het beeld; de foto is lang na dato gemaakt. Maar zodra je de plaatsaanduiding bij alle foto’s hebt gelezen, wordt je blik gekleurd. Het vliegveld is niet meer zomaar een vliegveld, het is Faro waar een vliegtuig van Martin Air neerstortte. De kalme zee onder een blauwe hemel is niet slechts een stuk zee het is de plek bij Zeebrugge waar de Herald of Free Enterprise zonk. De groenbeboste berghelling verbergt de Mont Blanc Tunnel waar een grote brand talloze auto’s in de as legde – de herstelwerkzaamheden zijn nog op de foto te zien. Deze kennis gecombineerd met het gegeven dat deze foto’s het landschap in ogenschijnlijk totale onschuld tonen, geven een ongemakkelijk gevoel en zetten de beschouwer aan tot reflectie. De herinnering neemt de overhand op de realiteit. Kocken zei hier ooit over in een interview: “Het gaat in mijn werk over het verschil tussen zien en weten, over de spanning tussen het getoonde beeld en de feitelijke kennis over die plek”.

Collectie van huis Marseille

Sinds de opening in september 1999 beschikt huis Marseille over een eigen fotocollectie. Deze verzameling is de afgelopen jaren gestaag uitgebouwd en bevat momenteel ruim 145 foto’s. Kleine selecties hieruit waren de afgelopen jaren regelmatig in huis Marseille te zien. Het accent van de collectie ligt op eigentijds werk van zowel Nederlandse als buitenlandse fotografen die de belangrijkste ontwikkelingen binnen de fotografie representeren. Niettemin vormt de leidraad bij het verzamelen, net als bij het tentoonstellingsprogramma, kwaliteit en diversiteit en zijn vorm en functie van ondergeschikt belang. Het doel van de collectie is deze te exposeren en onder de aandacht van het publiek te brengen. Veel van de foto’s bezitten een monumentaal karakter en worden getypeerd door een brede interpretatie van het medium en een zeer gevarieerde hantering van de fotografische techniek.

Met werk uit onze collectie van

Charlotte Dumas, Marco van Duyvendijk, Gertjan Kocken