Ruim 250 foto’s maakte Bert Teunissen (Ruurlo, 1959) de afgelopen tien jaar voor zijn langlopende fotoproject Domestic Landscapes. Een ruime selectie is deze winter in Huis Marseille te zien. In verschillende Europese landen zocht Teunissen naar interieurs van huizen waar het daglicht nog de inrichting, de sfeer en het dagelijks leven van de bewoners bepaalt. Huizen die ver voor de tweede wereldoorlog werden gebouwd, voordat elektriciteit het levensritme ging beïnvloeden. In Nederland, Frankrijk, België, Duitsland, Groot-Brittannië, Spanje, Portugal en Italië heeft hij mensen geportretteerd die nog op deze authentieke manier wonen. Hij documenteert ook een levenswijze die onder druk van voortschrijdende modernisering en stringente EU-regulering steeds sneller verdwijnt.
Bert Teunissen archiveert de heroïek van het gewone leven. Hij fotografeert in kleur en uitsluitend bij natuurlijk licht want de lichtval in het interieur bepaalt de specifieke atmosfeer die hij zoekt. Het is de sfeer die hem herinnert aan zijn ouderlijk huis in de Achterhoek dat, toen hij klein was, plaats moest maken voor een nieuw huis dat die karakteristieke lichtval miste. Hij maakt tijdloze portretten van mensen in de vertrekken waar ze de meeste tijd doorbrengen. Deze ruimtes zijn over de jaren heen het landschap van hun leven gaan vormen. Alle ervaringen, herinneringen en verlangens liggen besloten in de dingen, spullen en voorwerpen die hen omringen. De idee van het interieur als binnenlandschap, waarnaar Domestic Landscapes verwijst, wordt versterkt door het panoramaformaat waarmee Teunissen vaak werkt. Zoals een landschap zich nooit verplaatst maar wel verandert, zo zijn deze mensen steeds meer vergroeid met hun huisraad en interieur.
Vanaf het begin hield Bert Teunissen een grote verscheidenheid en onderlinge vergelijkbaarheid van de foto’s voor ogen. Daardoor komen de regionale verschillen in de lichtval en de specifieke details van het interieur naar voren. Tegelijkertijd is Domestic Landscapes ook een serie die juist de stilzwijgende eenheid van Europa verbeeldt. Teunissen portretteerde een generatie die voor de Tweede Wereldoorlog is geboren en daarna het nieuwe Europa heeft helpen opbouwen. Ironisch genoeg staan ze daarmee aan de basis van Europese Unie die met schaalvergrotingen in de landbouw en veeteelt juist verantwoordelijk is voor het verdwijnen van eeuwenoude ambachtelijke tradities. Met spijt constateert Teunissen dat door de globalisering authentieke manieren van leven verdwijnen en dat mensen die een sterke band met hun geboortegrond hebben, dreigen uit te sterven. Veel van de huizen die hij heeft gefotografeerd zijn nu al verdwenen.
Sommige van de door Bert Teunissen geportretteerde mensen leven naar onze huidige maatstaven onder armoedige omstandigheden. Zelf zouden ze geen ander leven kunnen leiden. Domestic Landscapes biedt een extra context voor de andere expositie die tegelijkertijd (8 december 2006 – 4 maart 2007) in Huis Marseille te zien is: Document Nederland: Schraal, Geert van Kesteren fotografeert verborgen armoede in Nederland, georganiseerd door het Rijksmuseum en NRC Handelsblad.
De tentoonstelling kwam tot stand in samenwerking met The Photographers’ Gallery in Londen, waar Domestic Landscapes van 8 december 2006 – 28 januari 2007 te zien is.
Zie voor meer informatie over het project ook: www.bertteunissen.com
Publicatie
Begin februari 2007 verschijnt bij Aperture in New York het boek Domestic Landscapes: A Portrait of Europeans at Home. Photographs by Bert Teunissen, met een introductie van de fotograaf en een essay van Saskia Asser, hardcover, 128 pagina’s, 68 full colour foto’s, ISBN-13: 978-1-59711-040-2, ISBN-10: 1-59711-040-X, ca. 40 euro.