Axel Hütte

Nachtstukken (As dark as light)

Axel Hütte

Berlin Nationalgalerie, 2001, © Axel Hütte

Parnassos, 1995, © Axel Hütte

Parnassos (right piece), 1995, © Axwel Hütte

Huis Marseille presenteert in 2001 voor het eerst werken uit de nieuwste reeks van de Duitse fotograaf Axel Hütte (1951), getiteld Nachtstukken (As dark as light). Sinds 1996 werkt Hütte aan deze serie die het nachtelijke (stads)landschap als onderwerp heeft. In zijn werk tast hij aan de hand van het landschap de grenzen van het waarnemen af. Als deze grenzen ergens  merkbaar zijn dan is dat wel ’s nachts. In het donker verliezen de landschappelijke elementen hun kleur. Elke notie van diepte, hoogte, voorgrond en achtergrond wordt opgeslokt in de duisternis en land, lucht en horizon gaan ongemerkt in elkaar over. Het donker transformeert het landschap in een plat, zwart vlak, waarin artificieel licht vormen doet onderscheiden en kleuren laat oplichten. Dit licht heeft Hütte op indirecte wijze in zijn foto’s gebruikt: dus geen romantisch verlichte kastelen of helgroene sportvelden, maar nachtelijk Düsseldorf, alleen daar te zien waar de straatverlichting kleine, rimpelende strepen in de Rijn heeft getrokken en waar de lantarens langs de kade de bomen in oranje gloed hebben gezet. De London Bridge laat zich alleen zien doordat de brug donker afsteekt tegen de grijs verlichte hemel boven Londen, onder haar bogen lichten de staketsels van de Milennium Dome op en maken de verlichte ramen van flats in de buurt een raster van witte puntjes. In onze wereld die baadt in kunstmatige licht, waardoor je haast zou vergeten dat er ook zoiets als natuurlijk nachtlicht in de vorm van sterren bestaat, heeft Hütte met zijn foto’s de nacht haar mysterie teruggegeven. Zelf noemt hij zijn serie ook wel dig omdat dat woord niet alleen (op)graven, ja zelfs archeologische opgraving betekent, maar ook delven: zoals een schatgraver delft naar goud en zilver, zo delft Hütte met zijn camera in het nachtelijk landschap naar licht om er nieuwe vormen in te creëren, want het donker lost oude vormen op en geeft nieuwe ervoor terug. Tegelijkertijd geeft dig een knipoog naar digital photography.

Naast foto’s uit de reeks Nachtstukken (As dark as light) zullen er in huis Marseille ook landschapsfoto’s te zien zijn die Axel Hütte bij dag maakte op zijn vele reizen, zoals uit de serie Londen (1982-1984) en de recente reeks Continenten (1998–2000). Deze laatste serie van indrukwekkende landschappen, gemaakt in veelal onherbergzame gebieden op de vijf continenten, is vorig jaar door Schirmer/Mosel in München gepubliceerd in combinatie met teksten van die andere wereldreiziger: Cees Nooteboom.

Ook in deze foto’s werkt Hütte de structuur van het landschap op het platte vlak van de foto uit, tegelijkertijd speelt hij met onze verwachtingen van het klassieke landschap zoals die sinds de uitvinding van het perspectief in de Renaissance  tot norm in de kunst verheven zijn: een duidelijke voorgrond, middenpartij en achtergrond, geheel in harmonieuze samenhang. Hütte gaat veeleer terug tot de manier waarop wij zelf het landschap ervaren wanneer wij er ons in bevinden en onze blik eerder rondzwerft van dichtbij naar ver, van hoog naar laag dan statisch blijft hangen bij een enkel uitzicht. Het monumentale formaat van de foto’s maakt deze ervaring extra sterk. Tegelijkertijd laat hij zien hoe landschappelijke elementen, of die nu natuurlijk zijn of door de mens zijn gebouwd, nieuwe vormen met elkaar aangaan. Hij maakt daarbij vaak gebruik van nevel die net als het donker van de nacht het landschap doet versluieren en oplossen.

Publicatie

Els Barents (Inleiding), Rudolf Schmitz, Axel Hütte: As Dark as Light, Schirmer/Mosel (München) 2001, NL/ENG/DUI

Met werk uit onze collectie van

Axel Hütte