Martin Roemers

Metropolis

Martin Roemers

Kolkata (Calcutta), India, 2008 © Martin Roemers

Guangzhou, China, 2012 © Martin Roemers

Buenos Aires, Argentina, 2014 © Martin Roemers

Van oorsprong staat de mens misschien het dichtst bij de natuur, maar meer dan de helft van de wereldbevolking woont tegenwoordig in een stad. De grootste steden ter wereld bevinden zich in India en het Verre Oosten, met Tokio aan top, waar meer dan 38 miljoen mensen wonen. Dan volgen Delhi, Shanghai en Mumbai, met respectievelijk 25, 23 en 21 miljoen inwoners. In totaal voldoen 28 wereldsteden aan de definitie die de Verenigde Naties van een ‘megastad’ heeft gegeven: een stad met een inwoneraantal van meer dan tien miljoen. Eén op de acht mensen woont tegenwoordig in zo’n stad. Geïntrigeerd door dit proces van voortschrijdende urbanisatie maakte Martin Roemers tussen 2007 en 2015 beelden van het leven in maar liefst 22 megasteden op vijf continenten.

De hedendaagse megastad is behalve door dat inwoneraantal maar moeilijk te typeren. Het bekende beeld van een moderne (van oorsprong Europese of Noord-Amerikaanse) stad is immers allang achterhaald. De nieuwe megasteden hebben een geheel eigen karakter, waarbij ook kleine gemeenschappen, kleurige rituelen en plattelandsgewoontes de omvangrijke infrastructuur doorsnijden. De foto’s die Martin Roemers maakte van bijvoorbeeld Guangzhou, Karachi, Lagos en Mumbai laten een diversiteit aan factoren zien, waarin straathandel, oude gebruiken en voertuigen tegen de achtergrond van moderne wegen, metrostations en spoorlijnen letterlijk de trek van het platteland naar de stad illustreren. ‘De verschillen tussen de foto’s komen door het specifieke karakter van de stad,’ zegt Roemers, ‘de overeenkomsten bijvoorbeeld door de informele economie waaraan de inwoners deelnemen. Nieuwkomers in de stad komen vaak aan de rand van de samenleving terecht en de rand van de samenleving ziet er in alle steden hetzelfde uit.’

Hoe dan een fotografisch beeld van zo’n nieuwe stad te scheppen, van een enorme agglomeratie zonder een duidelijke kern, die nog het meest bepaald wordt door de aanwezige infrastructuur en gevuld is met een immer langs stromende, massieve populatie? Jaren geleden in Mumbai vroeg Martin Roemers zich voor het eerst af hoe hij de ervaring van al die energie, chaos, actie en bedrijvigheid in één beeld zou kunnen vatten. Daarin ligt de kiem van Metropolis. Roemers vond zijn fotografische vorm in de keuze voor een hoge uitkijkpost op een van de meest hectische plekken van de stad. Keer op keer maakt hij daar dezelfde analoge opname, om te kijken welke combinatie van factoren de dynamiek van de stad het meest zou treffen. Zorgvuldig weegt hij af welke elementen het beeld in komen, en welke het verlaten. Zijn er voertuigen? Een riksja? Is er een interessante figuur die lang genoeg stilstaat op het juiste moment? Vanaf zijn hoge standpunt wacht Roemers geduldig tot alles op zijn plek valt.

Martin Roemers focust niet op een stedenbouwkundig silhouet van de stad, niet op overbekende toeristische plekken of monumenten. Hij richt zich daarentegen op de menselijke energiestromen, die de stad maken tot wat die is. ‘De menigte is zijn element, zoals de lucht dat is voor de vogel en water voor de vis,’ schreef Baudelaire: ‘Voor de volmaakte flaneur, de hartstochtelijke waarnemer, is het een ontzaglijk genot om zich te vestigen in de massa, in de golving, in de beweging, het vluchtige en oneindige…’ In tegenstelling tot de 19e-eeuwse flaneur echter, mengt Roemers zich niet in de massa, maar vangt hij de beweging vanaf een hoger standpunt, met een lange sluitertijd. Zijn focus op megasteden vormt het decor voor zijn uiteindelijke onderwerp: de menselijke conditie in de hedendaagse stad, die in Metropolis buitengewoon precies door hem wordt vastgelegd.

Martin Roemers
Martin Roemers (1962, Oldehove) woont en werkt in Delft. Hij studeerde fotografie aan de AKI Academie voor Beeldende Kunst en Industrie in Enschede. Zijn werk werd tentoongesteld in Europa, Amerika, Azië en Australië. Roemers won tweemaal een World Press Photo Award, in 2006 en vervolgens in 2011 voor Metropolis. In 2015 werd hem voor Metropolis de LensCulture Street Photography Award toegekend.

Martin Roemers heeft eerder een aantal fotoprojecten gemaakt over de directe gevolgen van de Koude Oorlog en het leven van soldaten in Kaboel, in onder meer Kabul (2003), en daarna in The Never-Ending War (2005), Relics of the Cold War (2012) en The Eyes of War (2012).

Boek
Bij de tentoonstelling verschijnt de publicatie Metropolis uitgegeven door Hatje Cantz (€ 65,-). Gebonden, 144 pagina’s met 80 kleurenfoto’s. Met teksten van Ricky Burdett, Azu Nwagbogu en Els Barents. Vormgegeven door Julia Wagner in samenwerking met Hans van Blommestein. ISBN 978-3-7757-40006-7. Het boek zal verkrijgbaar zijn in de museumwinkel van Huis Marseille.

Met werk uit onze collectie van

Martin Roemers